آیا تاکنون نام شامپو قلیایی به گوشتان خورده است؟ این نوع شامپو، برخلاف نمونه‌های رایج، عملکردی تخصصی دارد و نقش مهمی در آماده‌سازی مو برای فرآیندهای شیمیایی ایفا می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید شامپو قلیایی چیست، چه کاربردی دارد و برای چه نوع موهایی مناسب است، این مطلب را از دست ندهید. در ادامه، با بررسی مزایا، محدودیت‌ها و نحوه استفاده صحیح از این محصول همراه شما هستیم. این مقاله از مجله دلوا شاین راهنمای کاملی برای انتخاب آگاهانه شما خواهد بود.
[مراقبت از مو] شامل روش‌های مختلفی برای حفظ سلامت و زیبایی موهاست. با رعایت اصول و استفاده از درمان‌های مناسب، می‌توانید موهایی سالم و درخشان داشته باشید
تعریف شامپو قلیایی و کاربردهای آن
شامپو قلیایی به نوعی از شامپوها گفته میشود که دارای pH بالاتر از سطح طبیعی پوست سر (که معمولاً بین ۴.۵ تا ۵.۵ است) هستند. این نوع شامپوها معمولاً دارای pH بالاتر از ۷ بوده و باعث باز شدن کوتیکول مو می‌شوند. باز شدن کوتیکول به شامپو کمک می‌کند تا آلودگی‌ها، چربی‌های انباشته‌شده و بقایای مواد شیمیایی مانند ژل، اسپری یا کراتین را بهتر پاک‌سازی کند.
کاربردهای اصلی شامپو قلیایی:
- پاک‌سازی عمیق مو و پوست سر: مناسب برای زمانی که مو بیش از حد چرب شده یا از محصولات حالت‌دهنده سنگین استفاده شده است.
- آماده‌سازی مو برای درمان‌های شیمیایی: مانند صاف‌کردن، رنگ یا کراتینه؛ زیرا باز شدن کوتیکول‌ها کمک می‌کند که مواد شیمیایی بهتر جذب مو شوند.
- افزایش اثربخشی رنگ مو: قبل از رنگ کردن مو استفاده میشود تا رنگ به عمق بیشتری از ساقه مو نفوذ کند.
- استفاده در سالن‌های آرایشی: در مراحل پیش‌درمانی، به ویژه برای موهایی که نیاز به تغییر ساختار دارند.
شامپو قلیایی چه تأثیری بر مو دارد؟
استفاده از شامپو قلیایی، به دلیل pH بالا، تأثیرات مشخصی بر ساختار مو دارد. مهم‌ترین اثر آن بر لایه بیرونی مو یعنی کوتیکول است. این لایه همان پوشش فلس‌مانند روی ساقه مو است که وظیفه محافظت از قسمت داخلی مو (کورتکس) را بر عهده دارد.
تأثیرات اصلی شامپو قلیایی بر مو:
- باز شدن کوتیکول مو: زمانی که شامپو قلیایی روی مو استفاده میشود، کوتیکول‌ها باز می‌شوند تا راه را برای نفوذ بهتر مواد پاک‌کننده یا شیمیایی فراهم کنند. این عمل برای قبل از رنگ کردن یا کراتینه کردن مو بسیار مفید است.
- افزایش نفوذپذیری مو: با باز شدن کوتیکول‌ها، مواد شیمیایی مثل رنگ یا مواد نرم‌کننده عمیق می‌توانند بهتر وارد ساقه مو شوند.
- حساس شدن مو به آسیب: اگر شامپو قلیایی بیش از حد یا به صورت مداوم استفاده شود، باز ماندن کوتیکول‌ها ممکن است باعث خشکی، شکنندگی و کدر شدن مو شود.
- کاهش چربی طبیعی مو: شامپو قلیایی میتواند چربی‌های مفید پوست سر را بیش از حد از بین ببرد و تعادل طبیعی پوست را بر هم بزند.
- احساس زبری در مو: بعد از استفاده، به دلیل باز بودن کوتیکول‌ها، مو ممکن است زبر و در هم گره‌خورده احساس شود.به همین دلیل، استفاده از شامپو قلیایی باید محدود و هدفمند باشد و معمولاً پس از آن از شامپو یا ماسک اسیدی استفاده میشود تا pH مو متعادل گردد.
مزایا استفاده از شامپو قلیایی
شامپوهای قلیایی دارای pH بالا هستند و معمولاً در فرایندهای حرفه‌ای مانند پاک‌سازی عمقی مو یا آماده‌سازی مو برای برخی درمان‌های شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از مزایای آن‌ها عبارت‌اند از:
- پاک‌سازی عمیق پوست سر و مو: مناسب برای از بین بردن چربی‌های سنگین، سلول‌های مرده و بقایای محصولات آرایشی.
- آماده‌سازی مو برای درمان‌های شیمیایی: باز کردن کوتیکول مو باعث میشود رنگ، مواد کراتینه یا صاف‌کننده بهتر جذب مو شوند.
- مناسب برای موهای بسیار چرب: به دلیل خاصیت قوی پاک‌کنندگی، به تنظیم چربی پوست سر کمک می‌کند.
- بهبود عملکرد رنگ مو: با باز کردن کوتیکول، رنگ مو بهتر و یکنواخت‌تر روی مو پخش میشود.
معایب استفاده از شامپو قلیایی
با وجود مزایای خاص، استفاده‌ی مداوم یا نادرست از شامپوهای قلیایی میتواند آسیب‌زا باشد. معایب اصلی آن‌ها شامل موارد زیر است:
- افزایش خشکی و شکنندگی مو: اگر به‌صورت مداوم استفاده شود، ممکن است باعث آسیب به ساختار مو شود.
- برهم‌زدن تعادل pH پوست سر: pH بالا ممکن است باعث تحریک پوست سر، خارش یا التهاب شود.
- تضعیف کوتیکول و افزایش موخوره: باز بودن طولانی‌مدت کوتیکول، مو را مستعد شکستن و دوشاخه شدن می‌کند.
- ناسازگاری با موهای رنگ‌شده یا کراتینه‌شده: در صورت عدم استفاده صحیح، میتواند تأثیر منفی بر ماندگاری رنگ یا درمان‌های صاف‌کننده داشته باشد.
مقایسه شامپو قلیایی و شامپو اسیدی
| ویژگی‌ها | شامپو قلیایی | شامپو اسیدی |
|---|---|---|
| میزان pH | بالاتر از ۷ | پایین‌تر از ۷ (معمولاً ۴.۵ تا ۵.۵) |
| تأثیر بر کوتیکول مو | باز کردن کوتیکول | بستن کوتیکول |
| مناسب برای | پاک‌سازی عمیق، قبل از رنگ یا کراتینه | تثبیت رنگ، کاهش وز مو، نرم‌کنندگی |
| تأثیر بر پوست سر | ممکن است باعث خشکی یا تحریک شود | کمک به تعادل پوست سر |
| نوع مو مناسب | موهای چرب یا آسیب‌ندیده | موهای رنگ‌شده، خشک، آسیب‌دیده |
| استفاده پیشنهادی | استفاده محدود و با فاصله | استفاده مداوم و روزانه قابل قبول |
| مثال‌های کاربردی | قبل از رنگ، دکلره، کراتینه | بعد از درمان شیمیایی، حفظ نرمی و سلامت |
PH شامپو قلیایی چند است؟
pH شامپو قلیایی معمولاً بین ۸ تا ۱۰ است. این میزان از pH نشان‌دهنده خاصیت قلیایی نسبی شامپو است که آن را از شامپوهای معمولی و اسیدی متمایز می‌سازد. در شرایط طبیعی، پوست سر و ساقه مو دارای pH اسیدی ملایم (حدود ۵.۵) هستند که این حالت به حفظ رطوبت، نرمی و سلامت کوتیکول مو کمک می‌کند.وقتی از شامپویی با pH بالا (قلیایی) استفاده میشود، ساختار کوتیکول مو باز میشود. این وضعیت برای برخی اهداف خاص مانند تمیز کردن عمیق مو، آماده‌سازی برای رنگ یا کراتینه، و حذف رسوبات مواد شیمیایی یا چربی اضافی بسیار مفید است. با این حال، استفاده‌ی مکرر یا ناصحیح از محصولات قلیایی میتواند تعادل طبیعی pH پوست سر را به‌هم زده و باعث خشکی، زبری یا التهاب شود.به همین دلیل، شناخت pH محصولات مراقبتی و استفاده هدفمند از شامپو قلیایی اهمیت بسیاری دارد. توصیه میشود پس از استفاده از شامپوهای قلیایی، از محصولات اسیدی مانند ماسک‌های مو با pH پایین برای بستن کوتیکول و بازگرداندن تعادل مو بهره‌برداری شود.
شامپو قلیایی برای چه نوع موهایی مناسب است؟
شامپوهای قلیایی با توجه به ساختار خاص خود، مناسب استفاده روزمره برای تمام انواع مو نیستند. این نوع شامپوها بیشتر برای مصارف درمانی، پیش از فرآیندهای شیمیایی، یا پاک‌سازی‌های عمیق به‌کار می‌روند. با این حال، در موارد خاصی می‌توانند انتخاب مناسبی باشند:
1. موهای بسیار چرب:
- افرادی که پوست سر بسیار چربی دارند و با شامپوهای معمولی قادر به کنترل آن نیستند، می‌توانند از شامپو قلیایی استفاده کنند تا چربی و آلودگی‌های تجمع یافته به‌صورت عمقی پاک شود. البته استفاده باید با فاصله زمانی مناسب انجام شود.
2. موهای استفاده‌شده از محصولات آرایشی و سنگین:
- اگر فردی از اسپری، موس، واکس یا ژل مو به‌صورت مداوم استفاده می‌کند، شامپو قلیایی میتواند به عنوان یک پاک‌کننده قوی، بقایای این محصولات را از مو حذف کند.
3. موهای آماده‌سازی برای رنگ، کراتین، دکلره یا ریباندینگ:
- قبل از انجام درمان‌های شیمیایی روی مو، استفاده از شامپوی قلیایی به باز شدن کوتیکول و آماده‌سازی مو برای جذب بهتر مواد کمک می‌کند.
4. موهای نازک با منافذ بسته‌شده:
- در برخی موارد، افرادی که دارای موهای نازک و کم‌پشت هستند، به دلیل بسته‌شدن منافذ پوست سر و تجمع چربی، از شامپوهای قلیایی برای پاک‌سازی و کمک به تنفس بهتر پوست سر استفاده می‌کنند.
5.چه افرادی نباید از شامپو قلیایی استفاده کنند:
- افرادی با موهای خشک، شکننده یا آسیب‌دیده
- افرادی که موهای رنگ‌شده یا کراتینه‌شده دارند (مگر با دستور متخصص)
- کودکان و افرادی با پوست سر حساس
نحوه استفاده صحیح از شامپو قلیایی
برای آن‌که شامپو قلیایی بیشترین اثربخشی را داشته باشد و در عین حال به مو و پوست سر آسیبی وارد نکند، رعایت اصول استفاده از آن بسیار مهم است:
- قبل از استفاده، نوع مو و هدف خود را مشخص کنید: آیا هدف شما پاک‌سازی عمیق است یا آماده‌سازی برای درمان شیمیایی؟ استفاده هدفمند، جلوی آسیب احتمالی را می‌گیرد.
- تعداد دفعات استفاده را محدود نگه دارید: شامپو قلیایی باید حداکثر یک تا دو بار در هفته استفاده شود، آن هم در صورت لزوم. برای استفاده روزمره توصیه نمی‌شود، مگر با نسخه متخصص پوست یا مو.
- مقدار مناسبی شامپو استفاده کنید: بیش از حد استفاده کردن از شامپو قلیایی، اثربخشی آن را افزایش نمی‌دهد بلکه ممکن است به ساختار مو آسیب وارد کند. مقدار کم و کنترل‌شده کفایت می‌کند.
- زمان تماس با مو را کوتاه نگه دارید: پس از ماساژ دادن پوست سر و مو با شامپو قلیایی، بهتر است بین ۱ تا ۳ دقیقه صبر کرده و سپس به‌خوبی با آب ولرم آبکشی شود.
- استفاده از محصولات مکمل با pH اسیدی: پس از استفاده از شامپو قلیایی، توصیه میشود از یک ماسک مو یا شامپوی اسیدی (یا شامپوی خنثی‌کننده pH) برای بازگرداندن تعادل pH مو استفاده شود.
- از تماس مستقیم با چشم و پوست حساس خودداری کنید: pH بالا ممکن است باعث سوزش و تحریک شود؛ از تماس مستقیم با چشم، داخل گوش یا پوست حساس اجتناب شود.
آیا شامپو قلیایی برای کراتینه یا ریباندینگ مناسب است؟
خیر، استفاده از شامپوهای قلیایی بعد از کراتینه یا ریباندینگ به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. موهایی که تحت فرایندهایی مانند کراتینه یا ریباندینگ قرار می‌گیرند، به شدت حساس، آسیب‌پذیر و نیازمند مراقبت‌های خاص هستند. این روش‌ها ساختار مو را تغییر می‌دهند تا آن را صاف‌تر، براق‌تر و بدون وز نشان دهند. در این شرایط، شامپوهای قلیایی (با pH بالا) می‌توانند تعادل اسیدی پوست سر و ساقه مو را بر هم بزنند و سبب باز شدن کوتیکول مو شوند.
این اتفاق باعث میشود مواد کراتینه یا صاف‌کننده سریع‌تر از ساختار مو خارج شوند، در نتیجه:
- ماندگاری کراتینه کاهش می‌یابد
- مو خشک، شکننده و زبر میشود
- احتمال موخوره و ریزش افزایش پیدا می‌کند
برای حفظ اثر کراتینه یا ریباندینگ، استفاده از شامپوهای فاقد سولفات، pH پایین و ملایم توصیه میشود. این شامپوها کمک می‌کنند تا لایه‌ی خارجی مو بسته بماند و مواد مغذی در تار مو حفظ شوند.
نتیجه گیری
شامپو قلیایی نوعی شامپو با pH بالا است که برای پاک‌سازی عمیق مو و آماده‌سازی آن برای درمان‌های شیمیایی مانند رنگ، دکلره و کراتینه کاربرد دارد. این شامپو با باز کردن کوتیکول مو، نفوذ مواد را تسهیل می‌کند. استفاده محدود و کنترل‌شده از شامپو قلیایی برای موهای چرب یا استفاده قبل از فرآیندهای تخصصی مناسب است. مصرف نادرست یا مداوم آن ممکن است باعث خشکی و آسیب به مو شود. انتخاب شامپو قلیایی باید با توجه به نوع مو و نیاز تخصصی انجام گیرد.
سوالات متداول
آیا شامپو قلیایی باعث ریزش مو میشود؟
استفاده مکرر و نادرست از شامپو قلیایی میتواند باعث خشکی و ریزش مو در برخی افراد شود.
آیا می‌توان از شامپو قلیایی برای کودکان استفاده کرد؟
شامپو قلیایی به دلیل pH بالا برای پوست حساس کودکان مناسب نیست و توصیه نمی‌شود.
بهترین برندهای شامپو قلیایی کدامند؟
برندهایی مانند Joico، L’Oréal Professionnel و Matrix جزو بهترین تولیدکنندگان شامپوهای قلیایی حرفه‌ای محسوب می‌شوند.
