زگیل تناسلی چیست؟ یکی از شایعترین عفونتهای مقاربتی است که بسیاری از افراد بدون آگاهی از وجود آن درگیرش میشوند. این بیماری، ناشی از ویروس HPV، گاهی بدون علائم خاص ظاهر میشود و میتواند پیامدهای جدی داشته باشد. مجله زیبایی دلوا شاین با هدف آگاهیبخشی، شما را با تمام جنبههای این موضوع آشنا میکند. دانستن درباره زگیل تناسلی نهتنها به پیشگیری کمک میکند، بلکه نقش مهمی در سلامت عمومی دارد. با مطالعه مطالب علمی و معتبر مجله زیبایی دلوا شاین، اطلاعات ارزشمندی در این زمینه بهدست خواهید آورد.
زگیل تناسلی چیست و چگونه درمان میشود؟نشانه ها+علائم
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یک بیماری پوستی و عفونی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این ویروس یکی از شایعترین عفونتهای منتقلشونده از طریق رابطه جنسی است و میتواند روی نواحی تناسلی و اطراف آن تأثیر بگذارد.
زگیل تناسلی معمولاً به صورت برآمدگیهای کوچک، نرم، و همرنگ پوست یا صورتی ظاهر میشود. این زگیلها میتوانند منفرد یا خوشهای باشند و در برخی موارد باعث خارش یا ناراحتی میشوند، اما در بسیاری از موارد بدون علائم هستند.
انواع زگیل تناسلی:
- زگیلهای کوچک و منفرد
- زگیلهای بزرگ و خوشهای (شبیه گلکلم)
ویروس HPV و انواع آن:
- ویروس HPV بیش از 100 نوع دارد، اما برخی از انواع آن (مانند HPV-6 و HPV-11) بیشتر عامل زگیل تناسلی هستند. انواع
- پرخطر HPV (مانند HPV-16 و HPV-18) ممکن است باعث سرطان دهانه رحم یا دیگر انواع سرطان شوند.
زگیل تناسلی ممکن است در ابتدا بدون علائم واضح باشد، اما با پیشرفت عفونت، علائم زیر ظاهر میشوند:
علائم ظاهری:
- برآمدگیهای کوچک و گوشتی یا صورتیرنگ در نواحی تناسلی و اطراف آن
- زگیلهای نرم و مرطوب که ممکن است به صورت منفرد یا خوشهای دیده شوند
- زگیلهایی که گاهی شبیه گلکلم هستند
محلهای رایج ظهور زگیل تناسلی:
- در مردان: آلت تناسلی، بیضهها، و ناحیه مقعد
- در زنان: واژن، دهانه رحم، و اطراف ناحیه تناسلی
- در هر دو جنس: دهان، گلو، و مقعد در صورت انتقال ویروس از طریق رابطه دهانی یا مقعدی
علائم ثانویه:
- خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی
- خونریزی یا ناراحتی هنگام رابطه جنسی
- ایجاد زخم یا التهاب در اطراف زگیلها
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- در صورت مشاهده هرگونه برآمدگی غیرطبیعی در نواحی تناسلی
- در صورت تجربه درد، خارش شدید، یا خونریزی
- اگر شریک جنسی شما علائم مشابهی داشته باشد
دلایل ایجاد زگیل تناسلی چیست
زگیل تناسلی معمولاً بر اثر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV (Human Papillomavirus) به وجود میآید. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست با پوست، بهویژه در طول روابط جنسی، منتقل میشود. بیش از 100 نوع مختلف از ویروس HPV وجود دارد که برخی از آنها مستقیماً با ایجاد زگیلهای ناحیه تناسلی مرتبط هستند. از جمله شایعترین تیپهای HPV که موجب زگیل تناسلی میشوند، میتوان به تیپهای 6 و 11 اشاره کرد. این دو نوع معمولاً خوشخیم هستند، ولی سایر تیپها (مانند 16 و 18) ممکن است زمینهساز سرطان دهانه رحم یا دیگر سرطانهای ناحیه تناسلی باشند.
مهمترین دلایل و عوامل زمینهساز ابتلا به زگیل تناسلی عبارتاند از:
-
تماس جنسی محافظتنشده:
شایعترین راه انتقال HPV، تماس جنسی بدون استفاده از کاندوم است. حتی تماس پوست به پوست در ناحیه تناسلی، بدون دخول، نیز میتواند منجر به انتقال شود.
-
تعدد شریک جنسی:
هرچه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، احتمال مواجهه با فرد آلوده به ویروس HPV افزایش مییابد.
-
ضعف سیستم ایمنی بدن:
افرادی که دچار ضعف ایمنی هستند (به دلیل بیماریهایی مانند HIV یا استفاده از داروهای تضعیفکننده سیستم ایمنی)، بیشتر در معرض ابتلا به زگیل تناسلی قرار دارند.
-
سنین پایین در شروع روابط جنسی:
شروع زودهنگام روابط جنسی، بدون آگاهی کافی، ریسک ابتلا به ویروس HPV را افزایش میدهد.
-
سابقه ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی:
وجود بیماریهایی مانند هرپس، سفلیس یا کلامیدیا ممکن است احتمال انتقال HPV را بیشتر کند، چرا که زخمها و التهابهای ایجاد شده، راه ورود ویروس را هموارتر میکنند.
-
عدم تزریق واکسن HPV:
در کشورهای پیشرفته، واکسن HPV یکی از مؤثرترین روشهای پیشگیری از زگیل تناسلی و حتی سرطانهای وابسته به این ویروس محسوب میشود.
در نهایت، باید توجه داشت که گاهی ممکن است فرد ناقل ویروس باشد، اما هیچ علامتی نداشته باشد و همچنان دیگران را آلوده کند. بنابراین، رعایت بهداشت جنسی، آگاهی از وضعیت سلامت شریک جنسی و انجام چکاپهای منظم، نقش مهمی در پیشگیری ایفا میکنند.
زگیل تناسلی چگونه منتقل میشود؟
زگیل تناسلی به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) منتقل میشود و یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی در جهان است. انتقال ویروس عمدتاً از طریق تماس مستقیم پوست با پوست رخ میدهد، اما روشهای خاصی در این انتقال دخیل هستند:
- انتقال از طریق رابطه جنسی:
رابطه جنسی واژینال، مقعدی، یا دهانی: شایعترین روش انتقال ویروس HPV است.
روابط جنسی بدون محافظت: عدم استفاده از کاندوم خطر انتقال را افزایش میدهد.
رابطه با افراد آلوده: حتی اگر زگیل تناسلی قابلمشاهده نباشد، ویروس همچنان میتواند منتقل شود. - انتقال غیرجنسی:
تماس پوست به پوست: در صورتی که زگیل تناسلی لمس شود، ممکن است ویروس منتقل شود.
وسایل شخصی مشترک: مانند حوله یا لباس زیر (اگرچه این روش بسیار نادر است).
زایمان: در برخی موارد نادر، مادر آلوده میتواند ویروس را به نوزاد منتقل کند. - عوامل مؤثر بر انتقال ویروس:
داشتن شرکای جنسی متعدد
شروع رابطه جنسی در سنین پایین
آسیبدیدگی یا بریدگیهای کوچک در پوست
ضعف سیستم ایمنی
روشهای تشخیص زگیل تناسلی چیست
تشخیص زگیل تناسلی توسط پزشک انجام میشود و شامل بررسی ظاهری، آزمایشهای تکمیلی، و در برخی موارد، نمونهبرداری است:
- بررسی ظاهری توسط پزشک:
پزشک با مشاهده برآمدگیهای موجود در نواحی تناسلی یا اطراف آن میتواند زگیل تناسلی را تشخیص دهد. - آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear):
این آزمایش برای زنان انجام میشود تا تغییرات غیرطبیعی در سلولهای دهانه رحم بررسی شود.
میتواند وجود ویروس HPV، بهویژه انواع پرخطر، را تشخیص دهد. - آزمایش HPV DNA:
یک آزمایش دقیق برای تشخیص نوع ویروس HPV است.
معمولاً برای زنان بالای 30 سال یا افرادی که نتیجه پاپ اسمیر غیرطبیعی دارند استفاده میشود. - بیوپسی (نمونهبرداری):
در صورتی که پزشک شک داشته باشد که زگیل یا ضایعه ممکن است سرطانی باشد، نمونهای از بافت برای بررسی بیشتر گرفته میشود. - کولپوسکوپی:
این روش برای بررسی دقیقتر نواحی تناسلی در زنان با استفاده از دستگاهی به نام کولپوسکوپ انجام میشود.
زگیل تناسلی چه عوارضی دارد؟
زگیل تناسلی اگرچه معمولاً خوشخیم است، اما ممکن است عوارض جسمی، روانی، و حتی جدیتر ایجاد کند:
- عوارض جسمی:
عود زگیلها: حتی پس از درمان، زگیلها ممکن است دوباره ظاهر شوند زیرا ویروس HPV در بدن باقی میماند.
گسترش زگیلها: در صورت عدم درمان، زگیلها ممکن است بزرگتر شده و در نواحی بیشتری ظاهر شوند.
عفونتهای ثانویه: به دلیل خارش یا دستکاری زگیلها ممکن است عفونت ایجاد شود. - عوارض روانی:
استرس و اضطراب: نگرانی درباره ظاهر زگیلها و انتقال آن به شریک جنسی.
کاهش اعتمادبهنفس: به دلیل تأثیر زگیلها بر روابط جنسی و اجتماعی. - عوارض جدیتر (نادر):
سرطان: برخی از انواع پرخطر ویروس HPV ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم، مقعد، یا گلو شوند. - مشکلات دوران بارداری:
زگیلها ممکن است بزرگتر شده و مشکلاتی در زایمان طبیعی ایجاد کنند.
در موارد نادر، ویروس ممکن است به نوزاد منتقل شده و موجب زگیل در حنجره شود (پاپیلوماتوز حنجرهای). - انتقال به شریک جنسی:
فرد آلوده حتی در صورت عدم وجود زگیلهای قابلمشاهده میتواند ویروس را به شریک خود منتقل کند.
روشهای درمان زگیل تناسلی
درمان زگیل تناسلی بر کاهش علائم و از بین بردن زگیلها تمرکز دارد، اما بهطور کامل ویروس HPV را از بدن حذف نمیکند. روشهای درمانی به نوع زگیل، محل آن، و شرایط بیمار بستگی دارد.
- درمانهای دارویی:
پودوفیلوتوکسین: برای زگیلهای کوچک و قابلمشاهده استفاده میشود.
ایمیکویمود (Imiquimod): سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به کاهش زگیلها کمک میکند.
سالیسیلیک اسید: برای موارد خفیف، اما معمولاً در زگیلهای تناسلی کمتر استفاده میشود.
این درمانها معمولاً توسط بیمار در خانه اعمال میشوند، اما نیازمند دستورالعمل دقیق پزشک هستند. - درمانهای فیزیکی:
کرایوتراپی (Cryotherapy): زگیلها با استفاده از نیتروژن مایع منجمد میشوند که مناسب برای زگیلهای کوچک و موضعی.
الکتروکوتر (Electrocautery): سوزاندن زگیلها با استفاده از جریان الکتریکی که نیاز به بیحسی موضعی دارد.
لیزر درمانی: برای زگیلهای مقاوم یا نواحی حساس استفاده میشود که معمولاً گرانتر از سایر روشهاست.
جراحی:زگیلهای بزرگ یا مقاوم با جراحی برداشته میشوند. - درمانهای خانگی:
استفاده از سرکه سیب، سیر، یا روغن درخت چای معمولاً بهعنوان روشهای خانگی مطرح میشود، اما شواهد علمی کمی برای اثربخشی آنها وجود دارد و ممکن است باعث تحریک پوست شود.
آیا زگیل تناسلی قابل پیشگیری است؟
پیشگیری از زگیل تناسلی امکانپذیر است و میتواند خطر ابتلا به ویروس HPV را کاهش دهد. روشهای پیشگیری شامل موارد زیر است:
- واکسیناسیون HPV
واکسن گارداسیل (Gardasil): از انواع پرخطر و کمخطر HPV محافظت میکند.
واکسن سرواریکس (Cervarix): بیشتر برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم استفاده میشود.
توصیه میشود واکسن در سنین 9 تا 26 سالگی تزریق شود، اما ممکن است برای افراد مسنتر نیز مفید باشد. - استفاده از کاندوم
کاندوم خطر انتقال HPV را کاهش میدهد، اما به دلیل تماس پوستی نواحی اطراف، محافظت کامل را تضمین نمیکند. - رعایت اصول روابط جنسی ایمن
داشتن یک شریک جنسی ثابت و پرهیز از روابط پرخطر.
اجتناب از تماس با زگیلهای قابلمشاهده. - مراقبت از سیستم ایمنی
سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، خواب کافی، و اجتناب از استرس میتواند به سیستم ایمنی کمک کند تا ویروس را سرکوب کند. - معاینات دورهای و آزمایشها
زنان باید بهطور منظم پاپ اسمیر انجام دهند تا در صورت وجود تغییرات سلولی، زودهنگام شناسایی شود.
زگیل تناسلی در مردان و زنان: تفاوتها و شباهتها
زگیل تناسلی، ناشی از ویروس HPV، در هر دو جنس از طریق تماس جنسی منتقل میشود و ممکن است بدون علائم باشد. تفاوت اصلی در محل بروز زگیلهاست
شباهتها
- ویروس عامل (HPV):
زگیل تناسلی در هر دو جنس توسط ویروس HPV ایجاد میشود و از طریق رابطه جنسی منتقل میگردد. - محلهای مشترک ظهور زگیلها:
نواحی تناسلی خارجی
مقعد و اطراف آن
دهان و گلو (در صورت انتقال دهانی) - روشهای درمان:
درمانها برای مردان و زنان یکسان هستند و شامل درمانهای دارویی و فیزیکی میشوند.
تفاوتها
- نواحی خاص زگیلها:
در مردان: بیشتر در آلت تناسلی، بیضهها، و مقعد دیده میشود.
در زنان: نواحی داخلی مانند دهانه رحم و واژن بیشتر درگیر میشوند. - تشخیص:
در زنان، زگیلهای داخلی ممکن است بدون علائم باشند و تنها با پاپ اسمیر یا کولپوسکوپی شناسایی شوند.
در مردان، زگیلها معمولاً روی پوست خارجی ظاهر میشوند و بهراحتی قابل مشاهدهاند. - خطر سرطان:
زنان مبتلا به انواع پرخطر HPV در معرض خطر بیشتری برای سرطان دهانه رحم هستند.
در مردان، خطر سرطان مرتبط با HPV (مانند سرطان مقعد یا گلو) کمتر است اما وجود دارد.
نتیجه گیری
زگیل تناسلی یک عفونت شایع پوستی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس مستقیم پوست، بهویژه در روابط جنسی، منتقل میشود. این زگیلها ممکن است بدون علائم باشند یا به صورت برآمدگیهای کوچک و نرم در نواحی تناسلی و اطراف آن ظاهر شوند. اگرچه زگیل تناسلی معمولاً خطرناک نیست، برخی از انواع ویروس HPV میتوانند به سرطانهایی مانند سرطان دهانه رحم منجر شوند. تشخیص و درمان زودهنگام، همراه با پیشگیری از طریق واکسیناسیون و رعایت روابط جنسی ایمن، میتواند خطرات این بیماری را کاهش دهد. آگاهی عمومی و معاینات دورهای نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از عوارض مرتبط با HPV دارند.
اگر با زگیل تناسلی و دلایل ایجاد آن آشنا شدهاید، گام بعدی شناخت راههای پیشگیری از این بیماری است.
یکی از مؤثرترین روشها برای جلوگیری از ابتلا به ویروس HPV، تزریق واکسن گارداسیل است؛ واکسنی که در بسیاری از کشورها بهعنوان راهکار اصلی پیشگیری از زگیل تناسلی و حتی برخی سرطانها شناخته میشود.
در مقالهی «واکسن گارداسیل چیست» با نحوه عملکرد، سن مناسب تزریق، انواع واکسن، عوارض احتمالی و تأثیر آن بر سلامت جنسی آشنا خواهید شد.
سوالات متداول
زگیل تناسلی چه شکلی است؟
زگیلها به صورت برآمدگیهای کوچک، نرم، و همرنگ پوست یا صورتیرنگ ظاهر میشوند.
زگیل تناسلی چگونه منتقل میشود؟
این زگیل از طریق تماس پوست به پوست، بهویژه در روابط جنسی، منتقل میشود.
آیا زگیل تناسلی خطرناک است؟
زگیلها معمولاً بیخطر هستند، اما برخی انواع HPV میتوانند به سرطان منجر شوند.
آیا استفاده از کاندوم بهتنهایی کافیست؟
خیر؛ کاندوم احتمال انتقال HPV را کاهش میدهد اما چون نواحی اطراف تناسلی در تماس هستند، نمیتواند بهطور کامل از انتقال جلوگیری کند.
آیا درمان قطعی وجود دارد؟
هیچ درمان قطعی برای حذف کامل ویروس HPV وجود ندارد، اما زگیلها با روشهایی مثل لیزر، کرایوتراپی یا دارو قابل کنترل و درمان هستند.