لبخند زیبا و دهانی خوشبو، راز جذابیت و اعتمادبه‌نفس شماست! اما آیا می‌دانستید که بسیاری از دهان شویههای شیمیایی می‌توانند باعث خشکی دهان و تحریک لثه شوند؟ دهان شویه گیاهی با ترکیباتی طبیعی مانند نعناع، مریم‌گلی و بابونه، جایگزینی ایمن و مؤثر برای حفظ سلامت دهان است. این محصول بدون الکل و مواد مضر، علاوه بر خوشبو کردن نفس، به تقویت لثه‌ها نیز کمک می‌کند. در مجله زیبایی دلوا شاین، بهترین روش‌های استفاده از دهان شویههای گیاهی را بررسی خواهیم کرد!
“کیفیت زندگی خود را با راهکارهای طبیعی و ساده ارتقا دهید. برای آشنایی بیشتر، به بخش [طب سنتی] سر بزنید.”
دهان شویه گیاهی چیست و چه فوایدی دارد؟
دهان شویه گیاهی نوعی محلول طبیعی است که از عصاره گیاهان دارویی تهیه شده و برای بهبود بهداشت دهان و دندان استفاده می‌شود. این دهان شویه‌ها فاقد ترکیبات شیمیایی مانند الکل و کلرهگزیدین هستند و جایگزینی ملایم و ایمن برای دهان شویههای صنعتی محسوب می‌شوند.
فواید دهان شویه گیاهی:
- ضد باکتری و ضدعفونی‌کننده: گیاهانی مانند آویشن و مریم‌گلی خاصیت ضدعفونی‌کنندگی قوی دارند.
- کاهش التهاب لثه: بابونه و چای سبز به کاهش التهابات لثه و خونریزی کمک می‌کنند.
- رفع بوی بد دهان: نعناع و میخک به‌عنوان خوشبوکننده‌های طبیعی عمل می‌کنند.
- کمک به کاهش پوسیدگی دندان: برخی گیاهان مانند چای سبز دارای ترکیباتی هستند که از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کنند.
- جایگزین طبیعی و بدون الکل: برای افرادی که به الکل حساسیت دارند یا دهانشان زخم دارد، گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.
بهترین گیاهان برای تهیه دهان شویه طبیعی
انتخاب گیاهان مناسب، تأثیر بسزایی در اثربخشی دهان شویه دارد. برخی از بهترین گیاهان دارویی برای تهیه دهان شویه گیاهی عبارتند از:
1. نعناع:
- دارای خواص ضدباکتری و خوشبوکننده دهان
- کاهش بوی بد دهان و تقویت لثه
2. بابونه:
- دارای خاصیت ضدالتهابی و تسکین‌دهنده
- مناسب برای افرادی که از التهاب لثه رنج می‌برند
3. مریم‌گلی:
- یک آنتی‌باکتریال طبیعی قوی
- مؤثر در کاهش پلاک دندانی و جلوگیری از عفونت لثه
4. میخک:
- سرشار از آنتی‌اکسیدان و دارای خاصیت ضدعفونی‌کنندگی
- تسکین‌دهنده درد دندان و لثه
5. چای سبز:
- کاهش رشد باکتری‌های مضر در دهان
- محافظت از مینای دندان و کاهش احتمال پوسیدگی
6. آویشن:
- خاصیت ضدعفونی‌کننده قوی
- کمک به کاهش پلاک دندانی و حفظ سلامت لثه
طرز تهیه دهان شویه گیاهی در خانه
ساخت دهان شویه گیاهی خانگی ساده و کم‌هزینه است. در اینجا چند روش موثر برای تهیه آن آورده شده است:
الف.دستور شماره ۱: دهان شویه نعناع و چای سبز (خوشبوکننده و ضدعفونی‌کننده)
- مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری برگ نعناع تازه یا خشک
- ۱ قاشق غذاخوری چای سبز
- ۱ لیوان آب جوش
- طرز تهیه:
- نعناع و چای سبز را در آب جوش بریزید و اجازه دهید ۱۰ دقیقه دم بکشد.
- پس از خنک شدن، محلول را صاف کنید.
- روزانه ۲ بار از این دهان شویه استفاده کنید.
ب.دستور شماره ۲: دهان شویه بابونه و مریم‌گلی (ضدالتهاب و تسکین‌دهنده)
- مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل بابونه
- ۱ قاشق چای‌خوری برگ مریم‌گلی
- ۱ لیوان آب جوش
- طرز تهیه:
- بابونه و مریم‌گلی را در آب جوش دم کنید.
- بعد از ۱۵ دقیقه، محلول را صاف کرده و اجازه دهید خنک شود.
- روزانه ۲ تا ۳ بار برای کاهش التهاب لثه استفاده کنید.
ج.دستور شماره ۳: دهان شویه آویشن و میخک (ضدعفونی‌کننده قوی)
- مواد لازم:
- ۱ قاشق چای‌خوری آویشن خشک
- ۳ تا ۴ عدد میخک
- ۱ لیوان آب جوش
- طرز تهیه:
- مواد را داخل آب جوش بریزید و ۱۰ دقیقه بجوشانید.
- پس از خنک شدن، مایع را صاف کنید.
- این دهان شویه برای جلوگیری از عفونت‌های دهانی فوق‌العاده است.
مقایسه دهان شویه گیاهی و دهان شویه شیمیایی
در جدول زیر تفاوت‌های کلیدی بین دهان شویههای گیاهی و شیمیایی را مشاهده می‌کنید:
| ویژگی‌ها | دهان شویه گیاهی | دهان شویه شیمیایی |
|---|---|---|
| ترکیبات اصلی | عصاره‌های گیاهی مانند نعناع، مریم‌گلی، آویشن و میخک | الکل، کلرهگزیدین، فلوراید، تریکلوزان |
| اثر ضدباکتریایی | ملایم و طبیعی، بدون آسیب به باکتری‌های مفید | قوی اما ممکن است به باکتری‌های مفید نیز آسیب بزند |
| کاهش بوی بد دهان | بوی دهان را با رایحه‌های طبیعی کنترل می‌کند | بوی دهان را از بین می‌برد اما اثر آن ممکن است کوتاه‌مدت باشد |
| ضد التهاب و تسکین‌دهنده | دارای خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخش (مناسب برای لثه‌های حساس) | ممکن است باعث تحریک یا سوزش لثه شود |
| الکل و مواد شیمیایی مضر | فاقد الکل و مواد افزودنی | برخی انواع حاوی الکل، کلرهگزیدین و دیگر ترکیبات شیمیایی |
| ماندگاری اثر | تأثیر ملایم ولی پایدارتر در طولانی‌مدت | تأثیر فوری ولی ممکن است نیاز به مصرف مداوم داشته باشد |
| عوارض جانبی | کمترین عوارض جانبی، مناسب برای افراد حساس | خشکی دهان، سوزش، تغییر رنگ دندان (در برخی موارد) |
| قیمت | بسته به برند و مواد اولیه، اغلب ارزان‌تر است | معمولاً قیمت بالاتر دارد، مخصوصاً برندهای تخصصی |
| سازگاری با محیط زیست | طبیعی و زیست‌تخریب‌پذیر | برخی ترکیبات شیمیایی ممکن است به محیط زیست آسیب بزنند |
- نتیجه‌گیری:
- اگر به دنبال گزینه‌ای طبیعی، ایمن و بدون عوارض جانبی هستید، دهان شویه گیاهی انتخاب مناسبی است. اما اگر نیاز به یک دهان شویه قوی برای درمان مشکلات خاص مانند عفونت‌های شدید دارید، دهان شویه شیمیایی ممکن است کارآمدتر باشد.
آیا دهان شویههای گیاهی برای همه مناسب‌اند؟
دهان شویههای گیاهی به دلیل ترکیبات طبیعی، برای بسیاری از افراد گزینه‌ای ایمن محسوب می‌شوند، اما در برخی موارد باید با احتیاط استفاده شوند.
1.افرادی که می‌توانند از دهان شویه گیاهی استفاده کنند:
- افراد با لثه‌های حساس: ترکیبات گیاهی مانند بابونه و آلوئه‌ورا به تسکین التهاب لثه کمک می‌کنند.
- کودکان بالای ۶ سال: دهان شویههای گیاهی بدون الکل برای کودکان مناسب‌ترند.
- افراد دارای خشکی دهان: چون فاقد الکل است، باعث تشدید خشکی دهان نمی‌شود.
- کسانی که به محصولات شیمیایی حساسیت دارند: به‌خصوص افرادی که به الکل یا کلرهگزیدین موجود در دهان شویههای شیمیایی حساسیت دارند.
2.افرادی که باید با احتیاط از دهان شویه گیاهی استفاده کنند:
- زنان باردار و شیرده: برخی گیاهان مانند مریم‌گلی در دوران بارداری توصیه نمی‌شوند.
- افراد مبتلا به آلرژی‌های گیاهی: برخی افراد به گیاهانی مانند نعناع یا میخک حساسیت دارند.
- کسانی که مشکلات جدی دهان و دندان دارند: در مواردی مانند عفونت‌های شدید، دهان شویههای شیمیایی تجویزی ممکن است مؤثرتر باشند.
- بیماران دارای مشکلات لخته شدن خون: گیاهانی مانند میخک می‌توانند اثرات رقیق‌کنندگی خون داشته باشند.
بهترین برندهای دهان شویه گیاهی موجود در بازار
اگر به دنبال خرید دهان شویه گیاهی هستید، برندهای معتبر زیر می‌توانند انتخاب‌های خوبی باشند:
1. وی وان (Vi-One):
- تولید شده با عصاره‌های گیاهی مانند نعناع و مریم‌گلی
- فاقد الکل و کلرهگزیدین
- مناسب برای افرادی که لثه‌های حساسی دارند
2. گیاه‌کده (GiahKadeh):
- بر پایه ترکیبات کاملاً گیاهی
- ضدالتهاب و تقویت‌کننده لثه
- مناسب برای رفع بوی بد دهان
3. پاستا دل کاپیتانو (Pasta del Capitano):
- محصول ایتالیایی با ترکیبات گیاهی
- بدون فلوراید و مواد شیمیایی مضر
- مناسب برای دهان‌های حساس
4. دکتر اُرال (Dr. Oral):
- دارای ترکیبات گیاهی مانند آلوئه‌ورا و روغن درخت چای
- ضدالتهاب و ضدباکتری
- مناسب برای کودکان و بزرگسالان
5. فوراور لیوینگ (Forever Living – Aloe Vera Mouthwash):
- بر پایه آلوئه‌ورا
- ضدعفونی‌کننده و تقویت‌کننده مینای دندان
- مناسب برای افراد دارای زخم دهانی و لثه‌های ملتهب
طرز استفاده صحیح از دهان شویه گیاهی
استفاده درست از دهان شویه گیاهی تأثیر آن را در بهداشت دهان و دندان افزایش می‌دهد. برای گرفتن بهترین نتیجه، باید مراحل زیر را رعایت کنید:
1.مراحل استفاده از دهان شویه گیاهی:
- مسواک بزنید: قبل از استفاده از دهان شویه، دندان‌های خود را با خمیر دندان مناسب تمیز کنید.
- دهان خود را با آب بشویید: این کار کمک می‌کند باقی‌مانده‌های خمیردندان از بین برود.
- مقدار مناسب از دهان شویه را بردارید: معمولاً ۱۰ تا ۱۵ میلی‌لیتر (حدود یک قاشق غذاخوری) کافی است.
- مایع را در دهان بچرخانید: به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه دهان شویه را در تمام قسمت‌های دهان بچرخانید.
- غرغره کنید: در صورتی که دهان شویه خاصیت ضدعفونی‌کننده برای گلو دارد، کمی از آن را در گلو غرغره کنید.
- دهان شویه را قورت ندهید: اغلب دهان شویههای گیاهی قابل خوردن نیستند و بلعیدن آن‌ها میتواند مشکلات گوارشی ایجاد کند.
- حداقل ۳۰ دقیقه بعد، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید: این کار باعث می‌شود ترکیبات مؤثر دهان شویه روی دندان‌ها و لثه‌ها باقی بماند.
2.بهترین زمان استفاده:
- صبح‌ها بعد از مسواک زدن: برای از بین بردن باکتری‌های ایجاد شده در طول شب.
- شب قبل از خواب: برای جلوگیری از رشد باکتریها هنگام خواب.
- بعد از مصرف غذاهای شیرین یا اسیدی: جهت کاهش اسید دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان.
3.نکات مهم:
- دهان شویههای گیاهی را روزانه ۲ تا ۳ بار استفاده کنید.
- اگر از دهان شویههای خانگی استفاده می‌کنید، آن را در یخچال نگهداری کرده و نهایتاً تا یک هفته مصرف کنید.
- کودکان زیر ۶ سال نباید از دهان شویه استفاده کنند، مگر با مشورت پزشک.
عوارض احتمالی دهان شویههای گیاهی
دهان شویههای گیاهی به‌طور کلی ایمن هستند، اما در برخی افراد ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. در ادامه، رایج‌ترین مشکلات و راه‌های پیشگیری از آن‌ها بررسی شده است:
1.واکنش‌های آلرژیک:
- برخی افراد ممکن است به گیاهان خاصی مانند نعناع، بابونه یا میخک حساسیت داشته باشند.
- علائم: خارش، قرمزی لثه، تورم زبان یا لثه.
- پیشگیری:
- قبل از مصرف، مقدار کمی از دهان شویه را امتحان کنید.
- در صورت مشاهده حساسیت، مصرف را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید.
2.تحریک و سوزش لثه:
- برخی گیاهان مانند دارچین یا میخک در غلظت‌های بالا می‌توانند باعث تحریک لثه شوند.
- علائم: احساس سوزش یا درد در لثه.
- پیشگیری:
- اگر لثه‌های حساسی دارید، از دهان شویههای ملایمتر مانند بابونه و آلوئه‌ورا استفاده کنید.
- مقدار مصرف را کاهش دهید و آن را با آب رقیق کنید.
3.خشکی دهان:
- برخی از دهان شویههای گیاهی، به‌ویژه آن‌هایی که حاوی الکل طبیعی (مانند عصاره‌های الکلی گیاهی) هستند، ممکن است باعث خشکی دهان شوند.
- پیشگیری:
- از دهان شویههای بدون الکل استفاده کنید.
- پس از استفاده، مقدار کافی آب بنوشید.
4.تغییر رنگ دندان:
- بعضی از گیاهان مانند چای سبز و میخک در مصرف طولانی‌مدت ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شوند.
- پیشگیری:
- دهان شویه گیاهی را بعد از استفاده با مقدار کمی آب بشویید.
- در صورت مشاهده تغییر رنگ، از دهان شویههای سفیدکننده طبیعی مانند ترکیب جوش‌شیرین و آب استفاده کنید.
5.اختلالات گوارشی (در صورت بلعیدن):
- بلعیدن مقدار زیاد از دهان شویه گیاهی میتواند باعث مشکلات گوارشی مانند تهوع یا دل‌درد شود.
- پیشگیری:
- هنگام استفاده از دهان شویه، آن را نبلعید.
- در صورت بلعیدن زیاد، مقدار زیادی آب بنوشید و در صورت لزوم با پزشک مشورت کنید.
نتیجه‌گیری:
دهان شویه گیاهی یک گزینه طبیعی و ایمن برای حفظ بهداشت دهان و دندان است که بدون مواد شیمیایی مضر، به کاهش باکتریها، تقویت لثه‌ها و از بین بردن بوی بد دهان کمک می‌کند. ترکیبات گیاهی مانند نعناع، بابونه و میخک باعث آرامش و کاهش التهاب لثه‌ها می‌شوند. استفاده منظم و صحیح از این محصولات میتواند تأثیرات مثبتی در سلامت دهان داشته باشد. با این حال، افرادی که حساسیت‌های خاصی دارند، باید در انتخاب و مصرف آن دقت کنند. در نهایت، انتخاب یک دهان شویه مناسب به نیازهای فردی و توصیه‌های بهداشتی بستگی دارد.
سوالات متداول
آیا دهان شویه گیاهی به اندازه دهان شویههای شیمیایی مؤثر است؟
بله، در استفاده منظم، میتواند به کاهش باکتریها و حفظ سلامت دهان کمک کند، اما تأثیر آن معمولاً ملایمتر است.
آیا دهان شویه گیاهی برای کودکان مناسب است؟
بله، اما باید از انواع بدون الکل و مناسب سن کودک استفاده شود و از بلعیدن آن جلوگیری گردد.
آیا میتوان دهان شویه گیاهی را در خانه تهیه کرد؟
بله، ترکیباتی مانند جوشانده نعناع، بابونه و آبنمک از گزینههای ساده و مؤثر برای تهیه خانگی هستند.
مزیت اصلی دهان شویه گیاهی نسبت به دهان شویههای شیمیایی چیست؟
فاقد الکل و مواد شیمیایی مضر است و باعث تحریک یا خشکی دهان نمی‌شود.
