دهانشویه چیزی فراتر از یک مایع ساده برای خوشبو کردن دهان است؛ این محصول میتواند نقش مهمی در سلامت دندانها و لثه‌های شما ایفا کند. انتخاب بهترین دهان شویه ی مناسب به پیشگیری از پوسیدگی، کاهش باکتری‌های مضر و تقویت مینای دندان کمک می‌کند. در دنیای متنوع محصولات بهداشت دهان، دانستن اینکه کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است، اهمیت زیادی دارد. مجله زیبایی دلوا شاین در این مطلب به شما کمک می‌کند تا با بررسی ترکیبات و ویژگی‌های مختلف، انتخابی آگاهانه داشته باشید. پس اگر به دنبال راهی برای داشتن دهانی سالم و خوشبو هستید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید!
راه‌های ساده برای بهبود کیفیت زندگی در دسترس شماست. برای کشف این روش‌ها، مقالات ما را در [سبک زندگی] مطالعه کنید
چرا باید از دهانشویه استفاده کنیم؟
دهانشویه یک محلول کمکی برای بهداشت دهان و دندان است که میتواند نقش مؤثری در کاهش باکتری‌های مضر، پیشگیری از بیماری‌های دهان و خوشبو کردن نفس داشته باشد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که مسواک و نخ دندان برای مراقبت از دندانها کافی است، اما دهانشویه با دسترسی به نواحی دور از دسترس مسواک، مکمل مهمی در روتین بهداشت دهان محسوب می‌شود.
مزایای استفاده از دهانشویه:
- کاهش پلاک‌های دندانی: برخی دهان‌شویه‌ها حاوی ترکیباتی مانند کلرهگزیدین هستند که از تجمع پلاک‌های میکروبی جلوگیری می‌کنند.
- پیشگیری از بیماری‌های لثه: استفاده‌ی منظم از دهانشویههای آنتی‌باکتریال به کاهش التهاب و خونریزی لثه کمک می‌کند.
- جلوگیری از پوسیدگی دندان: دهانشویههای حاوی فلوراید، با تقویت مینای دندان، مقاومت آن را در برابر پوسیدگی افزایش می‌دهند.
- کاهش بوی بد دهان: دهانشویههای خوشبوکننده میتوانند به‌طور موقت بوی بد دهان را کاهش دهند.
- کمک به بهبود زخم‌های دهانی: افرادی که زخم‌های دهانی یا آفت دارند، میتوانند از دهانشویههای ضدعفونی‌کننده برای تسریع بهبود استفاده کنند.
انواع دهانشویه و کاربردهای آن‌ها
دهان‌شویه‌ها انواع مختلفی دارند که هرکدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه، مهم‌ترین انواع دهانشویه و کاربردهای آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
1.دهانشویه ضدعفونی‌کننده:
- کاربرد: کاهش باکتری‌های دهان، جلوگیری از عفونت و پلاک‌های دندانی
- ترکیبات مهم: کلرهگزیدین، ستیل پیریدینیوم کلراید
- مناسب برای: افرادی که دچار بیماری‌های لثه یا عفونت‌های دهانی هستند
2.دهانشویه حاوی فلوراید:
- کاربرد: تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی
- ترکیبات مهم: سدیم فلوراید
- مناسب برای: افرادی که دندان‌های حساسی دارند یا مستعد پوسیدگی هستند
3.دهانشویه مخصوص دندان‌های حساس:
- کاربرد: کاهش حساسیت دندانها به گرما، سرما و مواد اسیدی
- ترکیبات مهم: نیترات پتاسیم، فلوراید
- مناسب برای: افرادی که از حساسیت دندانی رنج می‌برند
4.دهانشویه مخصوص بیماری‌های لثه:
- کاربرد: کاهش التهاب و خونریزی لثه
- ترکیبات مهم: کلرهگزیدین، آنتی‌اکسیدان‌ها
- مناسب برای: افرادی که دچار التهاب و عفونت لثه هستند
5.دهانشویه گیاهی (بدون الکل):
- کاربرد: خوشبو کردن دهان، کاهش التهاب، مناسب برای افراد با دهان خشک
- ترکیبات مهم: عصاره نعناع، آلوئه‌ورا، بابونه
- مناسب برای: افرادی که به الکل حساسیت دارند یا دهان خشکی دارند
در جدول زیر، انواع مختلف دهان‌شویه‌ها همراه با کاربرد و ترکیبات اصلی آن‌ها آورده شده است:
| نوع دهانشویه | کاربرد | ترکیبات اصلی | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| ضدعفونی‌کننده (آنتی‌باکتریال) | کاهش باکتری‌های دهان و جلوگیری از عفونت و التهاب | کلرهگزیدین، ستیل پیریدینیوم کلراید | بیماری‌های لثه و التهاب دهان |
| حاوی فلوراید | پیشگیری از پوسیدگی دندان و تقویت مینای دندان | سدیم فلوراید، مونو فلوروفosphate | کودکان، افراد مستعد پوسیدگی |
| مخصوص دندان‌های حساس | کاهش حساسیت دندانها به سرما و گرما | نیترات پتاسیم، فلوراید | افراد دارای دندان‌های حساس |
| مخصوص بیماری‌های لثه | کاهش التهاب و خونریزی لثه | کلرهگزیدین، آنتی‌اکسیدان‌ها | افرادی که خونریزی لثه دارند |
| دهانشویه گیاهی | خوشبو کردن دهان، کاهش التهاب، مناسب برای افراد حساس | عصاره نعناع، آلوئه‌ورا، بابونه | افرادی که از الکل یا مواد شیمیایی پرهیز می‌کنند |
| دهانشویه بدون الکل | جلوگیری از خشکی دهان، مناسب برای افراد خاص | فلوراید، عصاره‌های گیاهی، گلیسیرین | بیماران مبتلا به خشکی دهان یا دیابت |
| بعد از جراحی و ایمپلنت | پیشگیری از عفونت و کاهش التهاب بعد از جراحی | کلرهگزیدین ۰.۱۲٪ | افراد پس از جراحی دندان یا ایمپلنت |
بهترین دهانشویه برای مشکلات مختلف دهان و دندان
هر فرد با توجه به شرایط دندانی خود باید دهانشویه مناسب را انتخاب کند. در ادامه، بهترین گزینه‌ها برای هر مشکل دهانی معرفی شده است:
1.بهترین دهان شویه برای بوی بد دهان:
- پیشنهاد: دهانشویههای حاوی زینک و کلرهگزیدین
- برندهای پیشنهادی: لیسترین Total Care، اورال بی Pro-Expert
2.بهترین دهانشویه برای دندان‌های حساس:
- پیشنهاد: دهانشویههای حاوی نیترات پتاسیم و فلوراید
- برندهای پیشنهادی: سنسوداین Gentle Care، اورال بی Sensitive
3.بهترین دهان شویه برای عفونت لثه:
- پیشنهاد: دهانشویههای ضدباکتری و آنتی‌سپتیک با کلرهگزیدین
- برندهای پیشنهادی: پریودنتکس Daily Gum Care، لیسترین Gum Therapy
4.بهترین دهانشویه برای کودکان:
- پیشنهاد: دهانشویههای بدون الکل و حاوی فلوراید
- برندهای پیشنهادی: اورال بی Kids، لیسترین Smart Rinse
5.بهترین دهانشویه برای بعد از جراحی دندان و ایمپلنت:
- پیشنهاد: دهانشویههای کلرهگزیدین ۰.۱۲٪ برای کاهش عفونت و التهاب
- برندهای پیشنهادی: هیگز، کورسودیل
ترکیباتی که باید در یک دهانشویه خوب وجود داشته باشد
یک دهانشویه ایده‌آل باید حاوی ترکیبات مؤثر و ایمن باشد که بتواند سلامت دهان را حفظ کند. برخی از مهم‌ترین ترکیبات عبارت‌اند از:
1.فلوراید (Sodium Fluoride):
- کاربرد: تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی
- مناسب برای: افراد مستعد پوسیدگی و کودکان
2.کلرهگزیدین (Chlorhexidine):
- کاربرد: خاصیت آنتی‌باکتریال قوی، پیشگیری از عفونت و بیماری‌های لثه
- مناسب برای: افرادی که دچار التهاب لثه یا بعد از جراحی‌های دندانی هستند
3.ستیل پیریدینیوم کلراید (Cetylpyridinium Chloride – CPC):
- کاربرد: کاهش باکتری‌های دهانی و پلاک‌های دندانی
- مناسب برای: افرادی که از بوی بد دهان رنج می‌برند
4.نیترات پتاسیم (Potassium Nitrate):
- کاربرد: کاهش حساسیت دندانها
- مناسب برای: افرادی که دندان‌های حساسی دارند
5.روغن‌های طبیعی و عصاره‌های گیاهی:
- کاربرد: خوشبو کردن دهان، کاهش التهاب، تسکین لثه
- مناسب برای: افرادی که به ترکیبات شیمیایی حساسیت دارند
6.زایلیتول (Xylitol):
- کاربرد: کاهش رشد باکتری‌های مضر و جلوگیری از پوسیدگی دندان
- مناسب برای: افراد دیابتی، کودکان
طریقه مصرف دهان شویه برای بیشترین تأثیرگذاری
استفاده نادرست از دهانشویه میتواند اثربخشی آن را کاهش دهد. در ادامه، روش صحیح استفاده از دهانشویه را بررسی می‌کنیم:
1.چه زمانی از دهانشویه استفاده کنیم؟
- بعد از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن (مگر اینکه دندانپزشک خلاف آن را توصیه کند)
- قبل از خواب برای جلوگیری از رشد باکتری‌های دهانی در طول شب
2.مقدار مناسب دهانشویه چقدر است؟
- معمولاً ۱۵ تا ۲۰ میلی‌لیتر (حدود نصف درب بطری)
- بسته به دستورالعمل محصول، مقدار آن ممکن است متفاوت باشد
3.چگونه دهانشویه را استفاده کنیم؟
- مایع را در دهان بریزید و به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه غرغره کنید
- از قورت دادن دهانشویه خودداری کنید
- پس از استفاده از برخی دهان‌شویه‌ها (مانند کلرهگزیدین)، تا ۳۰ دقیقه از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید
4.آیا باید بعد از دهانشویه، دهان را با آب بشوییم؟
- در بیشتر موارد، نیازی به شستشو نیست زیرا این کار اثرگذاری ترکیبات را کاهش می‌دهد
نکات مهم هنگام خرید دهانشویه
برای انتخاب یک دهانشویه مناسب، به نکات زیر توجه کنید:
1.نوع دهانشویه را با توجه به نیاز خود انتخاب کنید:
- اگر مشکل بوی بد دهان دارید → دهانشویههای ضدباکتری
- اگر دندان‌های حساسی دارید → دهانشویههای مخصوص دندان‌های حساس
- اگر مستعد پوسیدگی دندان هستید → دهانشویه حاوی فلوراید
- اگر جراحی دهان یا ایمپلنت انجام داده‌اید → دهانشویه کلرهگزیدین
2.بررسی ترکیبات دهانشویه:
- از خرید دهانشویههای حاوی الکل زیاد خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خشکی دهان شود
- اگر به ترکیبات شیمیایی حساسیت دارید، دهانشویههای گیاهی را انتخاب کنید
3.برندهای معتبر را انتخاب کنید:
- از برندهای شناخته‌شده مانند لیسترین، سنسوداین، اورال بی، وی وان، پریودنتکس استفاده کنید
4.نحوه بسته‌بندی و مجوزهای بهداشتی:
- دهانشویه باید دارای مجوز وزارت بهداشت باشد و درب آن کاملاً پلمپ شده باشد
معرفی و مقایسه چند برند برتر دهانشویه در بازار ایران و جهان
در جدول زیر، چند برند معروف دهانشویه در ایران و جهان همراه با ویژگی‌ها، مزایا و معایب آن‌ها معرفی شده است:
| برند | ویژگی‌ها | مزایا | معایب | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|
| لیسترین (Listerine) | آنتی‌باکتریال، حاوی الکل، انواع مختلف برای مشکلات خاص | کاهش باکتری‌های دهانی، تنفس خوشبو، انواع متنوع | ممکن است برای برخی باعث خشکی دهان شود | افرادی که به بهداشت کامل دهان اهمیت می‌دهند |
| اورال بی (Oral-B) | حاوی فلوراید، محافظت در برابر پوسیدگی دندان | تقویت مینای دندان، مناسب برای دندان‌های حساس | تأثیر کم روی بوی بد دهان | افراد دارای دندان‌های حساس و مستعد پوسیدگی |
| سنسوداین (Sensodyne) | بدون الکل، مناسب برای دندان‌های حساس | کاهش حساسیت دندان، ترکیبات ملایم | قیمت نسبتاً بالا | افراد دارای دندان‌های حساس |
| پریودنتکس (Parodontax) | آنتی‌باکتریال، مخصوص بیماری‌های لثه | کاهش التهاب و خونریزی لثه، مناسب بعد از جراحی | طعم تلخ و قوی | افرادی که بیماری لثه دارند |
| کلگیت (Colgate Plax) | ضدپوسیدگی، خوشبوکننده دهان، بدون الکل | مناسب برای استفاده روزانه، جلوگیری از پلاک دندانی | تأثیر کمتر در درمان بیماری‌های لثه | استفاده عمومی و روزانه |
| وی وان (Vi-One) (ایرانی) | حاوی فلوراید، بدون الکل، مناسب برای کودکان | قیمت مناسب، تقویت مینای دندان | تنوع کمتر نسبت به برندهای خارجی | افراد دارای دندان‌های حساس، کودکان |
| هیگز (Hex) | حاوی کلرهگزیدین، مخصوص ضدعفونی دهان | مناسب بعد از جراحی‌های دندانی و ایمپلنت | نباید طولانیمدت استفاده شود | بیماران بعد از جراحی یا ایمپلنت |
| کورسودیل (Corsodyl) | ضدعفونی‌کننده قوی، حاوی کلرهگزیدین | درمان التهاب لثه و عفونت‌های دهانی | استفاده‌ی طولانی ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شود | افراد دارای التهاب و بیماری لثه |
- برای بهداشت روزانه: لیسترین، کلگیت، وی وان
- برای دندان‌های حساس: سنسوداین، اورال بی، وی وان
- برای بیماری‌های لثه: پریودنتکس، کورسودیل، هیگز
- برای بعد از جراحی دندان: هیگز، کورسودیل
نتیجه گیری
بهترین دهان شویه بسته به نیاز هر فرد متفاوت است و باید بر اساس مشکلات دهان و دندان انتخاب شود. برای پیشگیری از پوسیدگی، دهانشویههای حاوی فلوراید مناسب هستند، در حالی که برای کنترل بوی بد دهان، انواع آنتی‌باکتریال توصیه می‌شود. افرادی که دندان‌های حساسی دارند، بهتر است از دهانشویههای بدون الکل و حاوی نیترات پتاسیم استفاده کنند. همچنین، دهانشویههای مخصوص بیماری‌های لثه با ترکیبات ضدعفونی‌کننده مانند کلرهگزیدین گزینه مناسبی هستند. به طور کلی، استفاده صحیح و منظم از دهانشویه در کنار مسواک و نخ دندان، کلید حفظ سلامت دهان و دندان است.
سوالات متداول
آیا استفاده طولانیمدت از دهانشویه مضر است؟
بله، مخصوصاً دهانشویههای حاوی کلرهگزیدین که ممکن است باعث تغییر رنگ دندان و عدم تعادل باکتریایی شوند.
آیا دهانشویه برای همه افراد مناسب است؟
خیر، برخی افراد مانند کودکان زیر ۶ سال یا افراد با حساسیت به ترکیبات خاص باید از مصرف آن خودداری کنند.
آیا دهانشویه میتواند دندانها را سفید کند؟
برخی دهانشویههای سفیدکننده میتوانند لکههای سطحی را کاهش دهند، اما جایگزین بلیچینگ حرفهای نیستند.
