تابستان با گرمای شدید خود می‌تواند فشار زیادی به خودرو وارد کند، به‌ویژه زمانی که در ترافیک، سفرهای طولانی یا مناطق گرمسیری قرار دارید. بسیاری از مشکلات رایج مانند جوش آوردن موتور، خرابی باتری یا کم‌شدن بازده کولر، قابل پیشگیری هستند اگر قبل از فصل گرما نکات کلیدی نگهداری را رعایت کنیم. بررسی منظم بخش‌های مهم خودرو نه‌تنها از هزینه‌های احتمالی جلوگیری می‌کند بلکه ایمنی سفر را نیز تضمین می‌کند. در این مطلب از مجله دلوا شاین، به ۱۰ نکته ضروری برای نگهداری بهتر خودرو در تابستان می‌پردازیم. این راهنما هم برای رانندگان شهری و هم برای کسانی که قصد سفر دارند مفید خواهد بود. با رعایت این موارد ساده، خودرو شما آماده‌ترین حالت ممکن را برای روزهای گرم خواهد داشت.
چرا نگهداری خودرو در تابستان اهمیت دارد؟
نگهداری خودرو در تابستان اهمیت ویژه‌ای دارد چون گرمای شدید می‌تواند فشار زیادی به بخش‌های مختلف خودرو وارد کند. در این فصل، موتور بیشتر از همیشه در معرض داغ شدن قرار می‌گیرد و اگر سیستم خنککننده به درستی کار نکند، احتمال جوش آوردن خودرو افزایش می‌یابد. همچنین، باتری خودرو در هوای گرم سریع‌تر خراب می‌شود و فشار باد لاستیک‌ها باید متناسب با دمای بالا تنظیم شود تا ایمنی و عملکرد مناسب حفظ شود. کولر خودرو نیز باید به‌خوبی کار کند تا راننده و سرنشینان احساس راحتی داشته باشند. علاوه بر این، تابش مستقیم آفتاب می‌تواند باعث آسیب به رنگ و بدنه خودرو شود. به همین دلیل، مراقبت و نگهداری درست در تابستان از هزینه‌های سنگین تعمیر جلوگیری می‌کند و عمر خودرو را افزایش می‌دهد. در ادامه، 10 نکته کلیدی برای نگهداری بهتر خودرو در فصل تابستان معرفی می‌شود.
1. بررسی سیستم خنککننده خودرو در تابستان
سیستم خنککننده یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودرو در فصل تابستان است، زیرا دمای بالا می‌تواند باعث داغ شدن بیش‌ازحد موتور و حتی آسیب جدی به قطعات آن شود. اگر سیستم خنککننده به درستی عمل نکند، احتمال جوش آوردن موتور به شدت افزایش می‌یابد.
اجزای کلیدی سیستم خنککننده که باید بررسی شوند:
- رادیاتور: سطح آب رادیاتور باید همیشه بررسی شود. سطح پایین مایع خنککننده می‌تواند عملکرد سیستم را مختل کند. همچنین رادیاتور نباید نشتی یا گرفتگی داشته باشد.
- واترپمپ (پمپ آب): این قطعه وظیفه گردش مایع خنککننده را بر عهده دارد. خرابی واترپمپ باعث عدم جریان مناسب مایع و در نتیجه افزایش دمای موتور می‌شود.
- ترموستات: در صورت خرابی، ترموستات ممکن است باز نماند و اجازه ندهد مایع خنککننده به درستی در سیستم گردش کند. بررسی سلامت آن ضروری است.
- فن رادیاتور: فن باید در زمان مناسب روشن شده و به درستی کار کند. در برخی خودروها، خرابی سنسور حرارت باعث روشن نشدن فن می‌شود.
- مایع خنککننده (Coolant): این مایع نه تنها دما را کنترل می‌کند، بلکه از خوردگی داخل موتور جلوگیری می‌کند. استفاده از مایع مناسب برای فصل تابستان اهمیت بالایی دارد و نباید با آب معمولی جایگزین شود.
2. بررسی و تعویض روغن موتور مناسب فصل گرم
روغن موتور نقش حیاتی در کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک موتور و خنک‌کردن آن دارد. در فصل تابستان به دلیل گرمای شدید، روغنهایی که گرانروی (ویسکوزیته) مناسبی ندارند، ممکن است به سرعت کیفیت خود را از دست دهند یا نتوانند به درستی روانکاری کنند.
ویژگی‌های روغن موتور مناسب برای تابستان:
- گرانروی بالا در دمای بالا: روغنهایی که دارای شاخص گرانروی مناسب هستند مانند 10W-40 یا 20W-50 برای هوای گرم بهتر عمل میکنند. این اعداد نشان می‌دهند که روغن در دماهای بالا، غلظت کافی برای محافظت از موتور را حفظ می‌کند.
- پایداری حرارتی: روغن موتور باید بتواند در دمای بالا خاصیت خود را حفظ کند. روغن‌های بی‌کیفیت یا نامناسب در دماهای بالا بخار می‌شوند یا رسوب ایجاد میکنند.
- ضدسایش و ضد خوردگی: وجود افزودنی‌هایی در روغن موتور که مانع از خوردگی و ساییدگی قطعات شوند، در گرمای زیاد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
زمان مناسب برای تعویض روغن:
- در تابستان به‌ویژه اگر در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنید یا رانندگی در ترافیک سنگین دارید، بهتر است روغن را زودتر از موعد تعویض کنید.
- معمولاً توصیه می‌شود هر ۵ تا ۷ هزار کیلومتر یا هر ۶ ماه (هرکدام زودتر باشد) روغن تعویض شود. در شرایط تابستانی، این بازه ممکن است کوتاه‌تر شود.
- بررسی فیلتر روغن: همراه با تعویض روغن، فیلتر روغن نیز باید تعویض شود تا از ورود آلودگی‌ها به مدار روانکاری موتور جلوگیری شود.
3.وضعیت باتری خودرو در هوای گرم
باتری خودرو در تابستان بیش از هر فصل دیگری تحت فشار است. گرمای شدید باعث افزایش واکنش‌های شیمیایی داخل باتری می‌شود و در نتیجه عمر آن کاهش می‌یابد. برخلاف تصور عموم که فکر میکنند باتری فقط در زمستان آسیب می‌بیند، آمار نشان می‌دهد که بیشترین خرابی‌های باتری در فصول گرم اتفاق می‌افتد.
دلایل کاهش عملکرد باتری در تابستان:
- تبخیر الکترولیت: دمای بالا باعث تبخیر آب موجود در باتری‌های اسیدی می‌شود. این موضوع سطح الکترولیت را کاهش می‌دهد و موجب افت ولتاژ باتری خواهد شد.
- افزایش بار الکتریکی: در تابستان استفاده مداوم از کولر، فن، سیستم صوتی و سایر تجهیزات الکتریکی، فشار بیشتری به باتری وارد می‌کند.
- فرسودگی زودرس صفحات داخلی: حرارت بالا به صفحات سربی داخل باتری آسیب زده و باعث کاهش راندمان و طول عمر آن می‌شود.
نکات مهم برای حفظ سلامت باتری:
- وضعیت شارژ باتری را به طور منظم بررسی کنید، به‌ویژه اگر عمر آن بیش از دو سال است.
- از سالم بودن دینام و اتصالات اطمینان حاصل کنید تا باتری به درستی شارژ شود.
- در صورت استفاده از باتری‌های قابل‌نگهداری، سطح آب باتری را بررسی کرده و در صورت لزوم با آب مقطر تنظیم کنید.
- از تمیز بودن پایانه‌های باتری (قطب‌ها) اطمینان حاصل کرده و از خوردگی آن‌ها جلوگیری کنید.
- در صورتی که خودرو به سختی روشن می‌شود، بوی سوختگی از باتری به مشام می‌رسد، یا نور چراغها ضعیف است، بهتر است وضعیت باتری فوراً بررسی شود.
4. بررسی و تنظیم فشار باد لاستیک‌ها
تنظیم فشار باد لاستیک‌ها یکی از ساده‌ترین ولی مهم‌ترین اقدامات برای نگهداری خودرو در تابستان است. دمای بالا تأثیر مستقیم روی فشار داخل لاستیک‌ها دارد و در صورت بی‌توجهی، احتمال ترکیدگی لاستیک و تصادف افزایش می‌یابد.
چرا تنظیم باد لاستیک در تابستان اهمیت دارد؟
- افزایش دما = افزایش فشار: در هوای گرم، مولکول‌های هوا منبسط می‌شوند و فشار داخل لاستیک‌ها به‌طور طبیعی بالا می‌رود. اگر باد لاستیک‌ها از ابتدا بیش از حد تنظیم شده باشد، افزایش دما می‌تواند باعث تورم بیش از حد یا ترکیدن لاستیک شود.
- سایش نامتوازن: فشار بیش از حد یا کم، باعث ساییدگی نامتوازن لاستیک و کاهش عمر مفید آن می‌شود.
- افزایش مصرف سوخت: فشار نامناسب باعث افزایش مقاومت غلطشی چرخ‌ها می‌شود و در نتیجه مصرف سوخت بالا می‌رود.
- کاهش فرمان‌پذیری و ایمنی: در شرایطی که جاده داغ است، کنترل خودرو با لاستیک‌های دارای فشار نامناسب بسیار دشوار می‌شود.
5. اهمیت کارکرد درست کولر ماشین در تابستان
در تابستان، کولر خودرو نه تنها برای ایجاد راحتی راننده و سرنشینان اهمیت دارد، بلکه نقش مهمی در حفظ تمرکز و کاهش خستگی در رانندگی ایفا می‌کند. عملکرد نادرست کولر می‌تواند شرایط بسیار دشواری برای راننده در ترافیک یا سفرهای طولانی ایجاد کند.
دلایل کاهش عملکرد کولر خودرو:
- کم شدن گاز مبرد: شایع‌ترین دلیل خنک نکردن کولر، کمبود گاز مبرد در سیستم است که نیاز به شارژ مجدد دارد.
- خرابی کمپرسور: کمپرسور قلب سیستم تهویه است. در صورت خرابی یا عدم کارکرد مناسب، هیچ خنک‌کننده‌ای وارد کابین نمی‌شود.
- کثیف بودن کندانسور یا فیلتر کابین: تجمع گرد و خاک در کندانسور باعث کاهش توان خنک‌کنندگی می‌شود. همچنین فیلتر هوای کابین اگر کثیف باشد، جریان هوا کاهش می‌یابد.
- نشتی در مدار: نشتی در شیلنگ‌ها یا اورینگ‌ها باعث کاهش تدریجی گاز مبرد می‌شود که باید توسط دستگاه نشت‌یاب بررسی گردد.
نکات نگهداری و بررسی عملکرد کولر در تابستان:
- پیش از شروع فصل گرما، کولر را روشن کرده و بررسی کنید که سرمای کافی دارد یا خیر.
- فیلتر هوای کابین را هر ۱۵ تا ۲۰ هزار کیلومتر یا سالی یک‌بار تعویض کنید.
- از استفاده بیش از حد و مداوم از کولر در دور موتور بالا خودداری کنید.
- اگر بوی نامطبوع از دریچه‌ها خارج می‌شود، بررسی سیستم تهویه و ضدعفونی کردن آن را در نظر بگیرید.
6. بررسی تیغه برف‌پاک‌کن و شیشه‌شوی
گرچه تصور می‌شود تیغه‌های برف‌پاک‌کن فقط در فصول بارانی کاربرد دارند، اما در تابستان نیز نقش مهمی در افزایش ایمنی ایفا میکنند. در هوای گرم، گرد و غبار، حشرات، قطرات روغنی، و ذرات معلق به شیشه جلو می‌چسبند و دید راننده را کاهش می‌دهند. در این شرایط، داشتن تیغه‌های سالم و سیستم شیشه‌شوی فعال ضروری است.
مشکلات رایج تیغه‌ها در تابستان:
- تابش مستقیم آفتاب باعث خشک و شکننده شدن لاستیک تیغه‌ها می‌شود.
- گرما، چسبندگی تیغه به شیشه را افزایش داده و در نتیجه حرکت آن کند و همراه با صدای ناخوشایند خواهد بود.
- تیغه‌های کهنه یا ترک‌خورده، شیشه را به‌خوبی پاک نمی‌کنند و ممکن است باعث ایجاد خط یا خش شوند.
7. بررسی فیلتر هوا و تهویه در فصل گرم
در فصل تابستان، به دلیل افزایش گرد و غبار و آلودگی‌های محیطی، عملکرد فیلتر هوا و فیلتر کابین اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این دو فیلتر نقشی کلیدی در حفظ سلامت موتور و آسایش سرنشینان دارند.
نقش فیلتر هوا در خودرو:
- فیلتر هوا، ذرات گرد و خاک را از هوای ورودی به موتور حذف می‌کند.
- اگر این فیلتر کثیف باشد، موتور به‌سختی نفس می‌کشد که باعث افت قدرت، افزایش مصرف سوخت و افزایش دمای موتور می‌شود.
زمان تعویض فیلتر هوا:
- معمولاً هر ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر باید تعویض شود. در مناطق با گردوغبار بالا یا رانندگی در ترافیک سنگین، این بازه کوتاه‌تر است.
- در صورت مشاهده دوده، خاک یا تغییر رنگ شدید فیلتر، تعویض آن ضروری است.
نقش فیلتر کابین (فیلتر تهویه):
- این فیلتر مانع ورود گردوغبار، گرده گیاهان، دود و بوی نامطبوع به داخل کابین می‌شود.
- فیلتر آلوده باعث کاهش کیفیت هوا درون خودرو و کاهش قدرت کولر می‌شود.
8. چک کردن ترمزها قبل از سفرهای تابستانی
ترمز خودرو مهم‌ترین بخش ایمنی آن است، به‌ویژه در فصل تابستان که سفرهای جاده‌ای و ترافیک‌های طولانی بیشتر می‌شوند. بررسی وضعیت ترمز پیش از هرگونه سفر تابستانی ضروری است و می‌تواند جان شما و دیگران را نجات دهد.
نقش کلیدی لنت ترمز:
- لنت‌ها وظیفه ایجاد اصطکاک برای کاهش سرعت خودرو را بر عهده دارند.
- در هوای گرم، لنت‌ها ممکن است سریع‌تر داغ شوند که باعث افت ترمزگیری (Brake Fade) می‌شود.
- لنت‌های تمام‌شده یا کم‌شده می‌توانند باعث آسیب به دیسک‌ها و هزینه‌های سنگین شوند.
نشانههای خرابی یا پایان عمر لنت ترمز:
- صدای سوت یا سایش هنگام ترمز گرفتن
- افزایش مسافت توقف
- لرزش در پدال ترمز
- چراغ هشدار ترمز روی داشبورد
9. نگهداری بدنه و رنگ خودرو در برابر آفتاب
تابش مستقیم آفتاب و دمای بالای تابستان می‌تواند آسیب جدی به بدنه و رنگ خودرو وارد کند. رنگ‌پریدگی، ترک‌های سطحی و کاهش درخشندگی از جمله مشکلات شایع هستند که با نگهداری اصولی می‌توان از آن‌ها جلوگیری کرد.
دلایل آسیب آفتاب به بدنه خودرو:
- اشعه فرابنفش (UV) باعث اکسید شدن رنگ بدنه می‌شود.
- گرمای شدید موجب ترک‌خوردگی در رنگ و قطعات پلاستیکی می‌شود.
- ترکیب گرد و غبار و نور خورشید می‌تواند سطح رنگ را خشن و زبر کند.
راهکارهای جلوگیری از آسیب آفتاب:
- در صورت امکان، خودرو را در پارکینگ سرپوشیده یا زیر سایه پارک کنید.
- استفاده از چادر خودرو با پوشش UV می‌تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد.
- استفاده از واکس و پوشش محافظ رنگ (مانند سرامیک کوتینگ) برای ایجاد لایه محافظ در برابر اشعه و آلودگی‌ها مفید است.
- شست‌وشوی منظم بدنه با مواد شوینده ملایم کمک می‌کند ذرات آسیب‌زا از سطح حذف شوند.
10. بررسی سطح و کیفیت مایع خنککننده (ضد یخ/ضد جوش)
مایع خنککننده، که معمولاً با نام ضد یخ یا ضد جوش شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین اجزای حفظ دمای مطلوب موتور در تابستان و زمستان است. برخلاف تصور عمومی، این مایع فقط مخصوص هوای سرد نیست، بلکه در تابستان نیز نقش حیاتی در جلوگیری از داغ شدن بیش از حد موتور و جوش آوردن ماشین دارد.
نقش مایع خنککننده در تابستان
- جلوگیری از جوش آوردن موتور: این مایع با افزایش نقطه جوش آب و چرخش مداوم در مدار خنککننده، مانع از داغ شدن شدید موتور در ترافیک و شرایط دمای بالا می‌شود.
- محافظت از قطعات فلزی: ترکیبات ضد زنگ و ضد خوردگی موجود در مایع خنککننده، از آسیب‌دیدن رادیاتور، واتر پمپ و لوله‌ها جلوگیری می‌کند.
- ثبات عملکرد سیستم خنککننده: با حفظ ویسکوزیته مناسب در دمای بالا، پایداری عملکرد فن، ترموستات و پمپ آب تضمین می‌شود.
نتیجه گیری
نگهداری اصولی خودرو در فصل تابستان، تنها به تعویض روغن یا روشن بودن کولر خلاصه نمی‌شود؛ هر بخش از خودرو، از لاستیک‌ها گرفته تا رنگ بدنه، نیاز به توجه ویژه‌ای دارد. با بررسی منظم و پیشگیرانه، می‌توان از بروز مشکلات پرهزینه جلوگیری کرد و عملکرد خودرو را در بالاترین سطح حفظ کرد. نکاتی مانند بررسی سطح مایع خنککننده، وضعیت باتری، فشار باد لاستیک و سلامت سیستم تهویه، نقش تعیین‌کننده‌ای در ایمنی و آسایش رانندگی دارند. تابستان فصل سفر و جاده است، پس با آماده‌سازی هوشمندانه، هم از خودرو بهتر مراقبت می‌کنید و هم با خیال راحت‌تر رانندگی خواهید کرد. این نکات، کلید رانندگی بی‌دغدغه در گرمای تابستان هستند.
سوال متداول
۱. چرا ماشین در تابستان بیشتر جوش میآورد؟
در گرمای شدید، اگر سطح مایع خنککننده پایین باشد یا رادیاتور کثیف باشد، موتور بهراحتی داغ شده و جوش میآورد. خرابی ترموستات یا فن هم از دیگر دلایل است.
۲. بهترین روغن موتور برای تابستان چیست؟
در فصل گرم، روغنهایی با ویسکوزیته بالاتر مانند ۲۰W-۵۰ یا ۱۰W-۴۰ معمولاً بهتر عمل میکنند، اما باید با توجه به نوع موتور و توصیه شرکت سازنده انتخاب شوند.
۳. در تابستان چند psi باید باد لاستیک‌ها باشد؟
فشار باد باید مطابق دفترچه خودرو تنظیم شود، اما معمولاً در تابستان حدود ۲ الی ۴ psi بیشتر از زمستان تنظیم می‌شود تا افت فشار ناشی از گرما جبران شود.
۴. چطور بفهمم باتری ماشین در تابستان ضعیف شده؟
روشن شدن سخت ماشین، افت نور چراغها و بوی سوختگی جزئی از نشانههای ضعیف شدن باتری در گرما هستند. همچنین باتریهایی که سن بالاتر از ۲ سال دارند باید بیشتر بررسی شوند.
